พระธาตุศรีสองรัก เป็นปูชนียสถานที่สำคัญที่สุดของจังหวัดเลย ซึ่งก่ออิฐถือปูนสีขาวมีฐานเป็นสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้างด้านล่ะ 10.89 เมตร สูง 19.19 เมตร สร้างขึ้นในแผ่นดินสมเด็จพระมหาจักรพรรดิผู้ครองกรุงศรีอยุธยาและพระเจ้าไชยเชษฐาธิราชผู้ครองกรุงศรีสัตนาคนหุต (เวียงจันทน์) เพื่อเป็นสักขีพยานแห่งความรัก สามัคคี สัจจะมิตรไมตรี และเป็นหลักเขตแดนของสองพระเนตร
มูลเหตุที่สร้างพระธาตุเจดีย์นี้ ด้วยสมัยนั้นพม่ามีกษัตริย์ที่เข้มแข็งในการสงคราม คือตะเบ็งซเวตี้และพระเจ้าบุเรงนองได้ยกทัพมารุกรานกรุงศรีอยุธยาและกรุงศรีสัตนาคนหุตสมเด็จพระมหาจักรพรรดิกับพระเจ้าไชยเชษฐา จึงกระทำสัตย์ปฏิญาณต่อกันเพื่อร่วมรบพม่าและเพื่อเป็นที่ระลึกในการทำพระราชไมตรี จึงได้ร่วมกันสร้างพระเจดีย์ไว้เป็นสักขีพยาน ให้ชื่อว่า "พระธาตุศรีสองรัก"